Jaloezie of ijverzucht (ook: jaloersheid of nijd) is een gemoedstoestand of emotiewaarbij men datgene wenst te krijgen wat een ander reeds heeft gekregen, of wenst dat de ander datgene niet had. (Bron: Wikipedia)
In de praktijk zie ik, dat jaloezie een van de meest vernietigende menselijke emoties is. Het is tegenovergesteld van liefde. Bij waarachtige liefde gunt men de ander juist al het goede. Maar is er ook iets positiefs te halen uit jaloezie? Kan het ons iets leren? Zeker wel, wanneer we bereid zijn eerlijk naar onszelf te kijken.

Wat is jaloezie eigenlijk?

Wanneer we jaloers zijn op een ander, zien we bij de ander iets waarvan we het gevoel hebben dat zelf niet te hebben. Het kan een talent zijn, een eigendom, een kwaliteit, of iets oppervlakkigs als een uiterlijke eigenschap. Zo kunnen we jaloers zijn op iemands zonnige karakter of iemands talent voor pianospelen. We kunnen afgunstig zijn op het feit dat iemand ‘geluk’ heeft (oftewel: positieve dingen manifesteert door de Wet van Aantrekking), of stomweg die grote bos krullen heeft die we eigenlijk zelf hadden willen hebben.

Pijn

Wat al deze vormen laten zien, is dat we geloven iets zelf niet te hebben, te kunnen of waard te zijn, en dat we niet in staat zijn het de ander wél te gunnen. Onder jaloezie zit altijd pijn: de pijn van (onterecht) geloven dat je het zelf niet hebt, niet waard bent, niet kan, niet goed genoeg bent. Vanuit die pijn kunnen we niet blij zijn voor of met de ander.

Niet-hebben

Datgene waarvan we geloven dat we dat zelf niet hebben of zijn, hoeft niet letterlijk dat te zijn wat we zien bij de ander. Een voorbeeld: iemand kan aan de buitenkant de indruk wekken alles voor elkaar te hebben: een mooi uiterlijk, een goede baan, een goedlopende praktijk. Dit kan het gemis in je triggeren van: ik heb dat geluksgevoel, waarvan ik denk dat het met al die dingen samengaat, niet. Maar eigenlijk gaat het niet om die uiterlijke dingen. Het gaat om dat fundamentele gevoel van geluk, het gevoel dat je waardevol bent, dat je goed bent zoals je bent.

Twee soorten

Eigenlijk zou je kunnen stellen, dat er twee vormen van jaloezie zijn. De ene werkt destructief uit, de tweede kan je op weg helpen naar meesterschap.

Destructieve jaloezie

Jaloezie wordt pas destructief, wanneer deze onbewust is of we er geen verantwoordelijkheid voor nemen. We zijn dan niet eerlijk naar onszelf en de ander over het feit dát we jaloers zijn. We kunnen onze nijd dan gaan afreageren op diegene waar we jaloers op zijn en ons gedrag erdoor laten leiden. Onze boosheid over dat we iets niet hebben, projecteren we op de ander en we gaan die persoon zien als negatief. We kunnen bewust of onbewust overgaan tot tactieken als subtiel negeren van de ander en diens positieve kwaliteiten, bekritiseren, saboteren, of in het ergste geval zelfs proberen kapot te maken wat de ander is, heeft of creëert.

Destructief voor relaties

Dit is zowel destructief voor de ander, die, zodra hij doorheeft wat er speelt, als hij verstandig is afstand van je zal nemen, als voor je relaties. Mensen die zich al dan niet bewust laten leiden door jaloezie kunnen geen positieve bijdrage aan ons leven leveren, sterker nog: ze weten altijd ons geluk te saboteren, al is het stilzwijgend.

Destructief voor jezelf

Daarnaast is het vooral destructief voor jezelf. Niet alleen omdat mensen die merken dat je je laat leiden door jaloezie, zich af zullen keren. Het is vooral destructief voor jouw vermogen je eigen geluk te scheppen. Wanneer je je laat leiden door jaloezie, ben je namelijk negatief aan het creëren vanuit de overtuiging dat jij iets niet hebt, bent, kan of waard bent. Door datgene wat je wilt af te wijzen in de ander, het de ander te misgunnen, sluit je jezelf er ook voor af. Dan kun je het zelf niet of moeilijk waarmaken of creëren.

Constructieve jaloezie

Jaloezie kan juist constructief zijn, als je het eerlijk onder ogen durft te zien. Dan kan jaloezie je waardevolle sleutels in handen geven. Jaloezie kan je helpen te ontdekken waar je nog gelooft dat je iets niet bent, kan of waard bent, zodat je deze pijn kan gaan helen. Jaloezie kan je belangrijke dingen laten zien over jezelf en wat je gelooft.

De beste moeten zijn

Zo kan jaloezie je laten zien, dat je ergens nog gelooft dat je de beste of meest succesvolle (vul maar in: blogger, sporter, moeder, manager, chef, etc) moet zijn om goed genoeg te zijn en liefde waard te zijn. Dit is natuurlijk een leugen: we zijn allemaal uniek, goed genoeg en liefde waard. Mogelijk heb je in je opvoeding de boodschap gekregen dat je de beste moet zijn om liefde te krijgen, en dat kan leiden tot schrijnende, pijnlijke jaloezie wanneer je ziet dat een ander goed presteert. Dan kun je zelfs onbewust gaan proberen de ander omlaag te halen om je beter te voelen.

Het beste moeten hebben

Ook kan het zijn, dat je nog gelooft dat een specifieke eigenschap of object moet hebben om liefde en erkenning te krijgen: bijvoorbeeld een vorm van uiterlijke schoonheid, zoals een slank figuur, een bepaalde auto, of een bepaalde vorm van intelligentie. Wanneer je die dan ziet bij de ander, kan het leiden tot dezelfde pijnlijke gevoelens van afgunst. Maar de waarheid is, dat je al goed bent zoals je bent. Welk deel van jou gelooft nog, dat hij of zij alleen liefde waard is als ze slank is, een bepaald diploma heeft, enzovoort? En waarom? Wie heeft haar dat wijs gemaakt?

Aanwijzingen voor je passie

Daarbij kan jaloezie je ook op weg helpen te ontdekken wat je passie is. Ik heb bijvoorbeeld veel cliënten die vast zitten in een baan die ze eigenlijk niet willen, en op zoek zijn naar hun ware passie. Dan vraag ik niet alleen: wat zou je de hele dag wel kunnen doen, zonder dat het je ooit verveelt? Wat zou je doen als alles kon en alles mocht? Maar ook: Waar word je jaloers van, als je ziet dat een ander het wél doet? Wat als jij je daar ook aan zou wagen? En wat houdt je tegen?

Talent

Soms kan jaloezie je zelfs laten zien wat jij wel degelijk in je hebt, maar waar je nog niet van gelooft dat jij het kan, er goed genoeg voor bent, het mag of waard bent. Het kan zijn, dat je in je jeugd bent ondermijnd in het ontdekken en leven van die kwaliteit: bijvoorbeeld een talent voor zingen, schrijven, spreken, bouwen… Het schrijnende gevoel dat je voelt als een ander dat wél zonder belemmering doet, kan je laten zien dat jij dat ook in je hebt – en dat het tijd is die kwaliteit tot leven te laten komen!

Het geschenk van de jaloezie

Als je het aandurft eerlijk in de jaloezie te duiken en te onderzoeken wat je nu eigenlijk echt gelooft en voelt, kan deze je helpen je ware zelf, je talenten en de kwaliteiten te ontdekken die je altijd begraven hebt – en belangrijker nog, je op pad helpen jezelf te waarderen en liefhebben zoals je bent – een prachtige uiting van je creatieve, stralende Zelf!

Uniek

Uiteindelijk is er niets om jaloers op te zijn: wij zijn allemaal unieke wezens en individuele uitingen van de Schepper. We zijn allemaal goed zoals we zijn. We zijn pas gaan geloven dat we niet goed genoeg zijn door de ervaringen die we opdoen in de wereld: met ouders, familie, het op prestatie gerichte schoolsysteem, andere kinderen, tv, social media, etc.

Omgekeerde

Het omgekeerde van jaloezie is liefde. Je zou kunnen zeggen dat onvoorwaardelijke liefde en dankbaarheid het tegengif zijn voor jaloezie. Wanneer je in staat bent de ander diens geluk te gunnen, vanuit de wetenschap dat ook jij dat geluk waard bent, open je jezelf ervoor.

Dankbaarheid en blijdschap

Wanneer je dankbaar kunt zijn voor wat je bent en hebt, open je jezelf voor het geluk en het aantrekken van meer van hetzelfde. Wanneer je oprecht blij kunt zijn voor de ander, open je je hart en geef je niet alleen de ander maar ook jezelf het geschenk van vreugde – en vreugde is de belangrijkste motor achter het aantrekken wat je wilt!